Aydın Tüfekçioğlu
Ölmez çiçek, Asteraceae (papatyagiller) familyasından, Latince cins adı “Helichrysum” olan bir bitki türüdür. Helichrysum adı, Yunanca, helios’un güneş ve chrysos’un altın rengi anlamına gelen sözcüklerinin birleşmesiyle oluşturulmuştur. Çiçekleri küçük ve güneş gibi parlayan altın rengindedir.
Parlak sarı renkli saplarında kitin tipi bileşikleri taşımaları sebebiyle hiç bozulmadan yıllarca kalabilir ve bu sebeple halk arasında Ölmez çiçek olarak bilinmektedir. “Immortelle” olarak batılı kaynaklarda da adı geçen bu bitki “ebedi gençlik bitkisi” olarak bilinir. Anavatanı Avrupa’dır.
Helichrysum esansiyel yağının tatlı, topraksı aroması, canlandırıcı bir koku ve tazelenmiş bir ortam yaratmaya yardımcı olmaktadır. Ölmez çiçek uçucu yağının son zamanlardaki bilimsel araştırmaları kozmetolojide popüler bir yaşlanma önleyici (antiaging) bileşen olmasını sağladı. Böylelikle dünyada da yaşlanma önleyici ürün içeriğinde kullanılan en önemli doğal bileşenlerden biri haline gelmiştir. Altın otu (Helichrysum sp.) bitkisinde bulunan eterik yağ, flavonlar ve flavon glikozitleri, sterinler, acı maddeler, tanenler, boya maddeleri, reçine, karotin, vitamin C, P vitamini ve kumarin birçok alanda kullanılmaktadır. Halk arasında altın çiçek, ölmez çiçek, güneş çiçeği, arı çiçeği gibi değişik isimlerle anılır. Daha çok kayalık alanları seven Altın Otu çok yıllık otsu bir bitkidir. Altın otu ülkemizde her bölgede yetişmekte olup iklim seçici özelliği olmadığı için her dönemde taze olarak temin edilmektedir. Bu bitkinin idrar söktürme, böbrekten taş ve kum düşürme, sindirim bozukluklarını düzenleme, bağışıklık sistemini güçlendirme, antibiyotik ve antioksidan etki gibi faydaları vardır.
Altın otu Artvin’de Yusufeli, Ardanuç, Şavşat ve Merkez ilçelerinin 1800 metre ve üzerindeki orman içi açıklıklarda ve yaylalarda yayılış göstermektedir. Uzun süre solmayan ölmez çiçek; Artvin’in Ardanuç, Şavşat kesimlerinde “nego” adı ile bilinmektedir. Yusufeli’nde ise” nigo” ve “süthane çiçeği” olarak da anılır. Artvin yöresinde Nego, diğer çiçekler arasında ayrı bir yere sahiptir. Bu çiçek ahşap yayla evlerinin, ambarlarının bir köşesine asılır. Bir demet nego, ahşap evlerin kızıllaşmış sarıçamları üzerinde ya da ambarın tavanında âdeta ortama bir renk katar. Sarı rengiyle verdiği canlılık bir yılla kalmaz, yıllarca bu şekilde durur. Kimine göre güzel kokusu için, bir süs olarak ve kimine göre de yılanları, haşereleri evden uzaklaştırmak için evlerde kullanılır. Nego, ayrıca gelinlerin elinde bir demet çiçek olur. Son yıllarda ise Nego, Şavşat ilçesinde sabun ve geleneksel usule dayalı olarak kolonya yapımında kullanılmaya başlanmıştır.
Kaynakça
https://www.drozberk.com/blog/index.php/2020/09/06/olmez-cicek-ucucu-yagi/ Şen, N ve Kalaycı G. 2016. Altın Otu Bitkisinden (Helichrysum arenarium) Tanen ve Kumarinin Kimyasal Kompozisyonu. Selçuk Üniversitesi Fen Fak. Fen Dergisi, 42 (2), 226-231.
